Uyuz hastalığı (Skabies)
Uyuz hastalığı kaşıntılı döküntülerle seyreden, oldukça bulaşıcı, özellikle toplu yaşam alanlarında ve kış aylarında görülen parazitik bir cilt hastalığıdır. Uyuz; Sarcoptes scabiei hominis’ in etken olduğu parazitoz olup cins, yaş ve ırk gözetmeksizin herkesi etkileyebilmektedir. Geceleri gündüze oranla daha yoğun hissedilen bu hastalık döküntü ve ciddi yaraların oluşmasına sebep olur. Bulaşıcı olan skabiyez hayvanlardan insana geçmez. İnsandan insana bulaşı ise cinsel yolla, toplu yaşam alanlarıyla, yakın temasla, doğrudan ya da dolaylı olarak skabiyesli hastaların kişisel eşyalarına temasla gerçekleşebilmektedir.
Uyuz hastalığında belirtiler nelerdir?
Özellikle geceleri artan, sıcak ile şiddetlenen kaşıntı en önemli bulgusudur. El parmak araları, el bileğinin iç yüzü, koltuk altları, kalçalar, kadınlarda meme uçları ve erkeklerde genital bölge sıklıkla kaşıntılı döküntünün görülebileceği vücut bölgeleridir. Sırt orta hat, yüz ve saçlı deri yetişkin hastalarda genellikle etkilenmez. Bebeklerde ise bu bölgelerde de görülebilir. En belirgin tipik cilt lezyonu parmaklar arasında çizgi halinde görülen, parazitin içinde yaşadığı, gri beyaz renkli, 1-10 mm uzunluğundaki tünel oluşumlarıdır. Bunun dışında deride küçük kabarıklıklar, sertlikler, su dolu baloncuklar ve kepekli kabuklu lezyonlar görülebilir.
Uyuz Hastalığında Tedavi
Skabiyesin etkin tedavisinde en önemli nokta tedavi uyumudur. Genellikle antiparaziter krem tedavisi yapılır. (permetrin, fenotrin, sülfür, benzil benzoat, krotamiton, ivermektin, malation; sistemik ajanlarda oral ivermektin). Klinik çalışmalar doğrultusunda uyuz hastalarının tedavi etkinliği birbirine yakın olmakla beraber esas tedavi başarısını hastanın tedaviye uyumu belirlemektedir. Uyuz hastaları için tedavi planı oluştururken hastanın yaşam alanını paylaştığı diğer kişilerin de, şikayetleri olmasa bile, aynı zamanda tedavi olması tekrar enfeksiyonu önlemek için zorunludur.
Skabiyes Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Tedavi öncesi duş alınmalı boyun ve kulak arkaları da dahil edilerek boyundan aşağı tüm vücuda krem sürülmelidir. Kremler sürülürken parmak araları, göbek ve kasıklar unutulmamalıdır.
2. Özellikle bebeklerde, immun yetmezliği olan veya saçlı deride de lezyonu olan erişkinlerde göz ve ağız çevresi korunarak baş bölgesi de tedavi alanına dahil edilmelidir.
3. Yakın temasta bulunan aile bireyleri şikâyetleri olmasa bile mutlaka tedavi edilmelidirler.
4.Emzirme döneminde, tedavi sonrası 5 güne kadar emzirmeye ara verilmesi önerilmektedir.
5. Tedavi sonrası kullanılan kıyafetler, havlular ve nevresimler temiz olmalıdır. Önceki kullanılan eşyalar uygun yöntemlerle parazitten arındırılmalıdır. (En az 10 dakika 50 derede yıkama, ütüleme, yıkanamayan eşyaların 7 gün bir poşet torba içinde bekletme ya da -10 ile -18 derece arasında derin dondurucuda 5 saat bekletilme gibi).
6. Krutlu skabiyesde, çoklu tünel-nodül lezyonlarının izlendiği yaygın skabiyeste, immunsuprese hastalarda, salgın durumlarında, hastanın tedavi uyumunun tam olmadığı durumlarda tekrarlayan tedavi protokolleri önerilmektedir.
7. Skabiyes akarı ve salgılarına karşı gelişen alerjik yanıt nedeniyle kaşıntının tedavi sonrasında da devam edebileceği bilinmelidir.
8. Krutlu skabiyes haricinde hastanın izole edilmesine gerek yoktur.
9. Tekrarlayan tedaviye rağmen yeni lezyon gelişimi görüldüğü durumlarda ilaç direncinden şüphelenebilir, ancak genelde doğru ilaç uygulamasının yapılamaması ya da yeni skabiyesli kişilerle temasın devam etmesi nedeniyle gelişmektedir.
Bu tarz olumsuz durumların olmaması ve tedavinizin başarıya ulaşması için uzman kişilerle görüşmek sizin için oldukça faydalı olacaktır.
